Η πανδημία του Κορονοϊού φέρνει μαζί της συναισθήματα όπως άγχος, φόβο και αβεβαιότητα- κάτι που αισθάνονται έντονα τα παιδιά όλων των ηλικιών. Παρόλο που τα παιδιά μπορούν να διαχειριστούν αυτά τα συναισθήματα με διάφορους τρόπους, το γεγονός ότι τα σχολεία είναι κλειστά, ότι έχουν σταματήσει τις αγαπημένες τους εξωτερικές δραστηριότητες και ότι βρίσκονται σε απόσταση από τους φίλους τους, τα κάνει να χρειάζονται περισσότερο από ποτέ να νιώσουν αγάπη και υποστήριξη.
Παρακάτω προτείνω οκτώ συμβουλές που θα βοηθήσουν το παιδί σας να καταλάβει όσο το δυνατόν περισσότερο αυτό που συμβαίνει και να νιώσει ήρεμο και ασφαλές.
1. Εργαστείτε με τους δικούς σας φόβους
Μπορεί να είναι αρκετά τρομακτικό για εσάς ως γονείς, σκεπτόμενοι τις πιθανές συνέπειες που μπορεί να έχει ο Κορονοϊός στη ζωή σας.
Δεν υπάρχει μόνο ο φόβος μιας δυνητικά σοβαρής ασθένειας που εισέρχεται στις κοινότητές μας αλλά υπάρχει και ο αντίκτυπος που μπορεί να έχει στη ζωή μας με τα σχολεία κλειστά και με την διακοπή της εργασίας και των καθημερινών μας συνηθειών.
Μπορεί να υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με τα τρόφιμα και τις ιατρικές παροχές καθώς και ανησυχία για τους αγαπημένους σας που χρειάζονται φροντίδα.
Είναι απολύτως κατανοητό ότι όλες αυτές οι ανησυχίες μαζί με την ήδη υπάρχουσα αγχωτική και πολυάσχολη ζωή σας μπορεί να σας κατακλύσουν.
Η αβεβαιότητα μπορεί επίσης να προκαλέσει συναισθήματα από προηγούμενα χρόνια τότε που δεν αισθανόσασταν ασφαλείς ως μικρά παιδιά.
Προκειμένου να ανταποκριθείτε στο παιδί σας με ήρεμο τρόπο, είναι χρήσιμο να αντιμετωπίσετε πρώτα τους δικούς σας φόβους και τις ανησυχίες σας.
Μπορείτε να το κάνετε μιλώντας σε έναν αξιόπιστο φίλο σας ο οποίος είναι καλός ακροατής και φυσικά χωρίς να έχει τους ίδιους φόβους ή και περισσότερους από εσάς. Επίσης, θα είναι πολύ βοηθητικό και ανακουφιστικό να μιλήσετε σε έναν θεραπευτή (ειδικά αυτή την περίοδο όλοι οι θεραπευτές παρέχουν τις υπηρεσίες τους και από απόσταση μέσω διαδικτύου).
Προσπαθήστε να βρείτε κάποιον που μπορείτε να μιλήσετε ανοιχτά για τους φόβους σας για το τι μπορεί να συμβεί και για τυχόν παλιούς φόβους που έχουν αναδυθεί στην επιφάνεια. Εάν νιώθετε αρκετά ασφαλής με τον ακροατή σας, μπορείτε να απελευθερώσετε τα συναισθήματά σας με το κλάμα, την εφίδρωση, το τρέμουλο ακόμη και με το γέλιο.
Μόλις είστε σε θέση να αποφορτίσετε τα μεγάλα συναισθήματα που έχετε κρατήσει, μπορείτε να δώσετε χρόνο στον εαυτό σας μέχρι να σκεφτεί με διαύγεια και πάλι. Με αυτόν τον τρόπο θα είστε σε θέση να προσφέρετε την ήρεμη παρουσία σας στο παιδί σας κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών δοκιμασίας και ίσως αρχίσετε να βλέπετε επίσης και ηλιαχτίδες ελπίδας και αισιοδοξίας.
2. Ακούστε και να αναγνωρίστε τις ανησυχίες του παιδιού σας
Μόλις αντιμετωπίστε επαρκώς τους δικούς σας φόβους για τον Κορωνοϊό, θα έχετε μεγαλύτερη ικανότητα να ακούσετε το παιδί σας για τις ανησυχίες του.
Ρωτήστε το τι έχει ακούσει για το Κορωνοϊό και ποιοι είναι οι φόβοι του.
Ακούστε τι έχει να σας πει χωρίς συμβουλές, χωρίς να προσπαθήσετε να διορθώσετε τίποτα και χωρίς να του μιλάτε για τα τα συναισθήματά του ή να ελαχιστοποιείτε τους φόβους του.
Αναγνωρίστε πώς αισθάνεται και δώστε του την ευκαιρία να εκφράσει όλες τις ανησυχίες του, ανεξάρτητα από το πόσο μικρές είναι αυτές. Όταν το παιδί σας είναι αγχωμένο και φοβισμένο, το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι απλά να λάμψετε τη θερμή, γεμάτη αγάπη σας προσοχή πάνω του και να ακούσετε.
Όταν τα παιδιά δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στους βαθύτερους φόβους και στις ανησυχίες τους μέσω της συζήτησης, είναι πολύ πιθανό να βρουν έναν έμμεσο τρόπο για να “ξεφορτωθούν” τα έντονα συναισθήματά τους.
Ίσως παρατηρήσετε ότι είναι πιο ευερέθιστα με τον μικρότερο αδελφάκι τους ή μαζί σας, ή θα μπορούσαν να επιλέξουν ένα μικρό περιστατικό και να έχουν μια μεγάλη αντίδραση σε αυτό. Για παράδειγμα, όταν τους ζητάτε να μαζέψουν τα πιάτα από το τραπέζι, ενδέχεται να αρνηθούν όταν συνήθως το κάνουν με ευχαρίστηση, ή μπορεί να κλαίνε και να θυμώνουν όταν δεν μπορούν να βρουν το παιχνίδι με το οποίο ήθελαν να παίξουν.
Αυτές οι αντιδράσεις συχνά δεν έχουν νόημα για εμάς. Όμως, είναι σημαντικό να θυμάστε να καλωσορίζετε αυτές τις μεγάλες αντιδράσεις και απλά να ακούτε. Έτσι, το παιδί σας θα είναι σε θέση να εργαστεί με τους φόβους που κάθονται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια.
3. Βεβαιωθείτε ότι έχουν τα σωστά γεγονότα
Εφόσον θα έχετε δώσει στο παιδί σας πολλές ευκαιρίες να μιλήσει για τους φόβους του, μπορείτε να το βοηθήσετε να καταλάβει τι χρειάζεται να κάνει στη συνέχεια.
Πείτε του ότι θα χαρείτε πολύ να απαντήσετε σε οποιεσδήποτε ερωτήσεις σχετικά με το Κορωνοϊό. Επίσης, είναι καλό να συζητήσετε μαζί τις πληροφορίες που ίσως έχουν ακούσει από άλλα παιδιά ή ενήλικες γι ‘αυτό. Εξηγήστε του ότι υπάρχει τόσο πολλή παραπληροφόρηση και αβεβαιότητα σχετικά με το Κορωνοϊό και είναι σημαντικό να καταλάβουμε ποιες πληροφορίες είναι ακριβείς.
Δεν χρειάζεται να έχετε όλες τις απαντήσεις.
Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας ότι δεν γνωρίζετε όλα τα γεγονότα, αλλά θα το ερευνήσετε για να του δώσετε τις καλύτερες απαντήσεις που μπορείτε να βρείτε.
Προσπαθήστε να αποκτήσετε τις πληροφορίες σας από αξιόπιστες πηγές.
4. Προσφέρετε πολύ διαβεβαίωση
Αν το παιδί σας ανησυχεί για το τι συμβαίνει, διαβεβαιώστε το ότι υπάρχουν πολλοί έξυπνοι και αφοσιωμένοι άνθρωποι που εργάζονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να μας κρατήσουν όλους ασφαλείς.
Εξηγήστε του ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από τον Κορωνοϊό. Επίσης, μπορείτε να του πείτε ότι είμαστε τυχεροί που έχουμε καλά νοσοκομεία με εκπαιδευμένο προσωπικό που μπορεί να δώσει την καλύτερη δυνατή φροντίδα σε όποιον δεν είναι καλά, ειδικά σε εκείνους που έχουν χρόνιες παθήσεις.
Υπενθυμίστε του ότι αυτή τη στιγμή, είναι ασφαλές και ότι κάνετε ό, τι είναι δυνατόν για να το κρατήσετε σε ασφάλεια.
Πείτε του ότι στο ρόλο σας ως γονέας, κάνετε πράγματα κάθε μέρα για να του παρέχετε ασφάλεια. Αναφέρετε πράγματα όπως ότι βεβαιώνεστε ότι φοράει ζώνη στο αυτοκίνητο ή ότι πηγαίνει με ασφάλεια στο σχολείο.
Με το να του πείτε ότι αυτή είναι η εργασία σας ως γονέας και ότι δεν είναι δική του εργασία ή ευθύνη – θα το καθησυχάσει και θα το ανακουφίσει από το άγχος.
5. Μη ξεχνάτε τη σημασία του παιχνιδιού και του γέλιου
Ως ενήλικες, έχουμε την τάση να μιλάμε για τις ανησυχίες μας. Μιλώντας συχνά είναι ο τρόπος με τον οποίο κατανοούμε τα πράγματα και τις καταστάσεις.
Το να παίζει, και να μην μιλάει, είναι ο τρόπος του παιδιού να εξηγεί τα πραγμάτα και τις καταστάσεις γύρω του και μέσα του. Με το παιχνίδι τα παιδιά επεξεργάζονται αυτά που συμβαίνουν γύρω τους και στο δικό τους κόσμο, οπότε βρείτε χρόνο για να παίξετε με το παιδί σας. Θα ενθουσιαστεί με την επιπλέον ζεστασιά και προσοχή σας.
Μπορείτε να το κάνετε αυτό μέσα στην Ειδική σας Ώρα (τον ποιοτικό χρόνο που περνάτε με το παιδί σας). Εκεί θα αφιερώσετε λίγο χρόνο και θα επιτρέψετε στο παιδί σας να κατευθύνει το παιχνίδι, ενώ συμμετέχετε με όλη σας την αγάπη και τον ενθουσιασμό.
Μπορείτε επίσης να βοηθήσετε το παιδί σας να εργαστεί με τους φόβους του μέσω του Ενσυνείδητου Παιχνιδιού (όπου ακούτε και παίζετε μαζί του με όλη σας την προσοχή). Ένα σημαντικό εργαλείο που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, ώστε να βοηθήσετε το παιδί σας να απελευθερώσει την ένταση και το άγχος είναι το γέλιο.
Ο πιο εύκολος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να αναλάβετε έναν λιγότερο ισχυρό ρόλο κάνοντας αστείες γκριμάτσες ή αστείες κινήσεις.
Ποιός είναι ο στόχος σας;
Να ανακαλύψετε τι κάνει το παιδί σας να γελάει πιο πολύ. Συνεχίστε να κάνετε ό,τι το κάνει να γελάει ακόμα πιο πολύ – Έτσι αποφορτίζονται.
Μπορείτε να προσποιηθείτε ότι είστε ένας αστείος γιατρός που συνεχώς του πέφτουν κάτω τα εργαλεία του ή δεν μπορεί να βρει το σωστό μέρος του σώματος για να εξετάσει. Ή το παιδί σας μπορεί να θέλει να είναι ο γιατρός και θα μπορούσατε να είστε εσείς ένας ασθενής που συνεχίζει να πέφτει και να χτυπάει το χέρι του.
Όταν το παιδί σας γελάει (χωρίς να γαργαλιέται), απελευθερώνει κάποιους από τους σημαντικούς φόβους και εντάσεις που μπορεί να έχει κρατήσει.
Ένα πρόσθετο πλεονέκτημα είναι ότι στην Ειδική Ώρα και στο Ενσυνείδητο Παιχνίδι, η σχέση και η σύνδεση με το παιδί σας γίνεται όλο και πιο δυνατή.
6. Αναλάβετε δράση μαζί
Ένας πολύ καλός τρόπος αντιμετώπισης κάθε είδους αντιξοότητας είναι να αναλάβουμε δράση.
Όταν δεν ενεργούμε, μπορούμε να νιώθουμε αβοήθητοι ή παραλυμένοι από το φόβο. Όταν αναλαμβάνουμε δράση, ειδικά αν το κάνουμε μαζί με άλλους στην οικογένεια ή την κοινότητά μας, νιώθουμε ενδυναμωμένοι και αισιόδοξοι.
Η δράση μας φέρνει μαζί σε έναν κοινό σκοπό και δημιουργεί σύνδεση.
Γιατί είναι τόσο σημαντική η σύνδεση;
Όταν ως άνθρωποι είμαστε συνδεδεμένοι, αισθανόμαστε ασφαλείς, μπορούμε να σκεφτούμε αισιόδοξα και ότι όμορφα πράγματα μπορούν να συμβούν.
Εάν ρωτήσετε, το παιδί σας θα έχει πιθανόν μερικές εξαιρετικές ιδέες για τα πράγματα που θα μπορούσατε να κάνετε ώστε να αναλάβετε μαζί δράση. Μπορεί να θέλουν να τοποθετήσουν ταμπέλες δίπλα στον νιπτήρα του σπιτιού σας οι οποίες θα υπενθυμίζουν στους ανθρώπους να πλύνουν τα χέρια τους.
Γίνετε δημιουργικοί και διατηρήστε το διασκεδαστικό για όλους. Η διαδικασία η ίδια θα φέρει σύνδεση και είναι εξίσου σημαντική όσο και το αποτέλεσμα.
7. Περιορίστε την έκθεση στα ΜΜΕ
Προσπαθήστε να περιορίσετε την έκθεση του παιδιού σας στις ειδήσεις των ΜΜΕ (τηλεόραση, ραδιόφωνο ηλεκτρονική ή έντυπη ενημέρωση). Η έκθεση σε εικόνες ή πληροφορίες των ΜΜΕ μπορεί να είναι τρομακτική για τα παιδιά (και τους ενήλικες), κάνοντας μας να νιώθουμε εκτός ελέγχου και ανίσχυρους. Αυτό “γκρεμίζει” την καλή αίσθηση της σύνδεσης που χτίζετε στο σπίτι σας.
Να είστε ανοιχτοί στο να συζητάτε για τα ΜΜΕ που μπορεί να έχει εκτεθεί το παιδί σας μέχρι τώρα. Παρόλα αυτά, διασφαλίστε ότι από εδώ και στο εξής το σπίτι σας είναι ένας ασφαλής χώρος και απαλλάξτε το από τις τρομακτικές εικόνες και τα ειδησεογραφικά δελτία.
8. Αποδεχτείτε την αβεβαιότητα και εστιάστε την προσοχή σας στην παρούσα στιγμή
Το παιδί σας μπορεί να έχει ερωτήσεις που δεν μπορείτε να απαντήσετε και θα υπάρξει αβεβαιότητα. Δεν μπορείτε να το αλλάξετε αυτό και δεν χρειάζεται να το κάνετε.
Δεν χρειάζεται να εξηγήσετε τα πάντα.
Μπορείτε να είστε η άγκυρα για την οικογένειά σας.
Μπορείτε να προσφέρετε την ήρεμη και σταθερή παρουσία σας προς στιγμήν και το παιδί σας θα ανταποκριθεί στην ανακουφιστική σας επίδραση.
Απλά να θυμάστε, δεν μπορείτε να αλλάξετε το παρελθόν. Είναι αδύνατο να προβλέψουμε το μέλλον. Προσπαθήστε να απολαύσετε την παρούσα στιγμή με το παιδί σας και να διασκεδάσετε μαζί.
Εάν δυσκολεύεστε, προγραμματίστε επιπλέον χρόνο ακρόασης (με έναν αξιόπιστο φίλο ή με τον θεραπευτή σας), ώστε να έχετε πολλές ευκαιρίες να μιλήσετε για τις δυσκολίες που βιώνετε στην παρούσα κατάσταση.
Εύχομαι αυτές οι οκτώ ιδέες να σας βοηθήσουν όταν θα συζητάτε με το παιδί σας για το Κορωνοϊό και η χρήση τους να διατηρήσει μια αίσθηση ηρεμίας και σύνδεσης με το παιδί σας. Η διατήρηση αυτής της στενής σύνδεσης θα διασφαλίσει ότι εσείς και το παιδί σας έχετε την αντοχή και τη δύναμη να πλοηγηθείτε μέσα στην εποχή του Κορωνοϊού και σε όλες τις προκλήσεις της ζωής.